|
|
|
|
Dat ene streepje of die ene toets..
|
|
|
Kleine dingen die grote impact maken
|
|
Een minieme verandering kan iets in een heel ander licht werpen. Of dit nu een de zon is die achter de wolk verschijnt, een kleine beweging is van het hoofd of een zuchtje wind tijdens een poseersessie. Maar ook tijdens het schilderen kun je grote impact beleven van kleine veranderingen. Bijvoorbeeld een kleine verandering bij de mondhoek, wat een glimlach kan doen verschijnen. Uiteindelijk bouwt zo'n kleine verandering voort op iets groters wat eerder in gang is gezet. De context die er al ligt geeft een toets of een schilderij een andere waarde en betekenis. Dit is niet alleen in mijn vak als schilder, maar ervaar ik ook in mijn persoonlijke leven. Verderop in de nieuwsbrief daarover meer.
|
|
|
|
De Nieuwe Vermeer
|
|
|
Mijn deelname aan het tv-programma de Nieuwe Vermeer is een goed voorbeeld waarin de context van het schilderij een andere waarde en betekenis geeft aan hetgeen ik geschilderd heb. In elk geval in mijn beleving. Ik ben benieuwd of u hier hetzelfde over denkt. Die context zal ik in grote lijnen hieronder schetsen.
|
|
|
|
Ik mocht afgelopen jaar de vruchten plukken van de energie die ik eind 2022 gestopt had in het reconstrueren van een verdwenen schilderij voor het tv-programma 'De Nieuwe Vermeer'. Op 19 februari 2023 werd het uitgezonden en zag ook ik voor het eerst hoe de producent Helder tv mijn proces hadden samengevoegd met dat van collega meester-schilder Titus Meeuws en dat van vele andere creatievelingen. Bekijk hier het werk dat ik gemaakt heb en vind linkjes naar meer informatie en de uitzending.
|
Aangezien de titel, afmetingen en jaar van productie de enige houvast was voor het maken van het verdwenen schilderij van Johannes Vermeer, startte ik met onderzoek. Vanuit onderzoek naar hoe Vermeer heeft geschilderd én hoe Delft er in de 16e en 17e eeuw uit zag ontwierp ik een een nieuw, maar oud, straatbeeld op de plek waar Vermeer zou hebben gewoond rond de tijd dat hij het tweede straatje maakte.
|
|
Na een spannende en uitgebreide bespreking kiezen de juryleden Pieter Roelofs en Abbie van den Veer mijn schilderij als het meest Vermeer. Daarmee kwam het schilderij samen met de andere winnende meester-schilders van 20 maart t/m 4 juni 2023 in het Mauritshuis te hangen. Daarna is het nog even tentoongesteld in Delft en inmiddels is het schilderij verkocht en in particulier bezit. Het programma werd de aanleiding voor de verkoop van werk, nieuwe cursisten en nieuwe opdrachten.
|
|
|
|
|
|
|
Stel dat ik ditzelfde werk had geschilderd, maar dan zonder tv-uitzending of zonder de professionele juryleden Pieter Roelofs en Abbie van den Veer, of zonder de context van de beroemde schilder Johannes Vermeer. Als één of meerdere van deze aspecten zou wegvallen, in hoeverre zou u dan anders kijken naar hetzelfde schilderij? In hoeverre beïnvloed deze context de waardering voor het schilderij?
|
|
Impact van kleine veranderingen binnen mijn invloedssfeer
|
|
|
|
|
|
Bij het schilderen zijn er een aantal belangrijke pijlers voor mij. Gelijkenis wanneer het een portret betreft en sfeer. Gelijkenis wordt met name bepaald door vorm. Dan heb ik het over vorm in de zin van een lijntekening, maar ook over vorm in ruimtelijke zin. Zo kan wat kleurverandering of schaduw een gezicht net wat smaller maken.
|
|
|
|
|
Voor sfeer zijn compositie, licht en kleur de belangrijke elementen. Compositie krijgt met name aandacht in de eerste fase van het proces. Net een kleine richting verandering kan, zorgen voor wat meer spanning of juist evenwicht in het beeld. Licht en kleur bouwen daarop voort en voegen bijvoorbeeld warmte, jeugdigheid of extra spanning toe. Iets feller van kleur of net iets meer contrast maakt het verschil tussen een vlak of sprekend resultaat.
|
|
|
|
Het zit hem in de voorbereiding, goed anticiperen en dan doen wat er nodig is. Dat doen wat er nodig is, is vaak het kleinste deel. Een korte handeling van penseel naar doek. De wijze waarop ik de handeling uitvoer is van invloed op het resultaat. Welk penseel gebruik ik? Hoe houd ik mijn penseel? Welke kleur verf zit erop? Is er medium gebruikt? Waar zet ik de verf neer op het doek? Welke richting heeft mijn beweging? Hoe lang raakt het penseel het doek? Etc.
|
|
Het stil staan bij deze vragen en de antwoorden daarop wordt naar mate ik meer ervaring op doe steeds korter. De juiste kleur kies en meng ik sneller. De keuze van penseel en de wijze waarop ik hem vasthoud gaat nauwelijks nog bewust. Aan de andere kant duurt het proces voorafgaand aan de schilders toets vaak langer naarmate het schilderij verder vordert. Dat zit hem er in dat kleine verschillen in die fase het verschil kunnen maken. Er is meer rust nodig en de vragen die ik mezelf stel veranderen. Wat heeft het schilderij nog nodig? Wat zie ik als eerst? Is er iets dat mij stoort? Komt het gewenste karakter/de gewenste sfeer tot uitdrukking? Etc.
|
|
|
|
|
Zo heb ik een schilderwerk uit de serie over de slachterij een tijd opzij gezet. Wel zichtbaar, maar boven in het atelier. Klaar was het nog niet, maar hoe het af te maken.. Niet eerder heb ik een werk zo lang op zij gezet, maar inmiddels heb ik het schilderij weer naar beneden gehaald. Het is er klaar voor om weer beschilderd te worden.
|
|
|
|
|
|
Persoonlijk streepje met grote impact
|
|
|
|
Sommige streepjes in het leven zet je niet zelf. Ze komen niet op afroep ook al zou je dat nog zo graag willen. Je kunt de kans wel wat vergroten in de voorbereiding, maar dat is zeker geen garantie op een streepje. Ik heb het over het tweede streepje dat eind september verscheen op mijn zwangerschapstest. Het zien van dit streepje bracht een hele stroom aan emoties te weeg. Een onbeschrijflijk gevoel, maar zeer welkom.
|
|
|
|
Blijf op de hoogte
|
|
Bent u benieuwd naar mijn laatste schilderijen? Neem een kijkje op mijn website. Volg mij op social media (facebook/ instagram) en blijf op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen, exposities, openingen en lessen.
|
|
|
|
|
|
|
|
